Trong Hệ thống Máy Lạnh, khi ta tiêu
tốn điện năng đơn thuần thì không thể lấy nhiệt ở sản phẩm có nhiệt độ thấp
được, hay nói cách khác chúng ta không thể tạo ra máy lạnh. Muốn tạo thành một
máy lạnh bắt buộc phải có một chất trung gian giống như hơi nước trong nhà máy
điện. Chất trung gian đó gọi là môi chất lạnh hay là Ga
Lạnh.
Trong lịch sử phát triển ngành lạnh, số loại Ga
Lạnh đã được sử dụng rất nhiều. Dưới đây giới
thiệu sơ lược một số loại ga phổ biến nhất:
Amoniac - Công thức hóa học: NH3, là loại ga rất rẻ tiền,có
sẵn, sử dụng trong máy lạnh rất hiệu quả. Tuy nhiên loại ga này độc, ăn mòn kim
loại màu. NH3 thường được sử dụng cho các cơ sở sản xuất nước đá, các kho lạnh
lớn, hầu như không sử dụng trong điều hòa nhiệt độ.
Các Freon - Là tên gọi chung cho rất nhiều
loại ga được dẫn xuất từ Hydrocarbon ( CmHn ), trong đó người ta thay thế các
nguyên tử hydro bằng các nguyên tử Flo, Clo và Brom. Khi số nguyên tử thay thế
khác nhau tạo nên rất nhiều Freon khác nhau, có ký hiệu khác nhau và có vùng
nhiệt độ và mục đích sử dụng cũng khác nhau. Sau đây là một số Freon thường gặp:
Freon 12 : R12 – Công thức CF2Cl2
thường được sử dụng trong các tủ lạnh gia đình trước kia. Chất này có tác dụng
phá hủy tầng Ozon mạnh nên hiện nay không còn được sử dụng nữa.
Freon 22 : R22 – Công thức
CHF2Cl được dùng rất phổ biến trong máy điều hòa nhiệt độ, trong các máy
lạnh năng suất trung bình. R22 có tính chất nhiệt động tương đối
tốt nên trước kia được dùng rộng rãi. Khi nồng độ không cao, R22
không độc với con người.Tuy nhiên do ga này cũng có hại cho tầng Ozon, tuy mức
độ không lớn nên đối với nước ta cho phép sử dụng đến năm 2040 và các máy đang
sử dụng có thể dùng cho đến khi hết tuổi thọ của máy.
Freon 134a : R134a – Công thức CF3CH2F, là ga
lạnh thay thế cho R12, có các tính chất gần giống với R12, không cháy nổ, không
ăn mòn với phần lớn kim loại, được dùng trong tủ lạnh gia đình, điều hòa ô tô
v.v…. Tuy nhiên R134a có tác dụng làm nóng trái đất nên hiện nay quan
niêm sử dụng R134a chưa thống nhất.
Freon 143a : R143a – Công thức CF3CH3 , không
độc không ăn mòn phần lớn các vật liệu, nhưng dễ cháy nổ. R143a thường dùng
trong các hỗn hợp (R507, R404A)
Freon 410A - Là hỗn hợp của hai Freon đồng sôi,
gồm 50% R32 và 50% R125. Đây là môi chất đang được sử dụng phổ biến trong các
máy điều hòa nhiệt độ hiện nay vì môi chất này không phá hủy tầng ozon. Khi sử
dụng môi chất này cần chú ý: Áp suất ngưng của R410A lớn hơn khoảng 1,6 lần so
với R22 nên ống đồng cần dày hơn để không bị nổ. Đây là một hỗn hợp đồng sôi,
do đó khi rò rỉ ga, phải xả hết và nạp lại toàn bộ cho hệ thống và nạp ở dạng
lỏng. R410A không cháy, không độc hại, bền vững hóa học và không ăn
mòn phần lớn các vật liệu.
